Κλασσική ξύλινη κυψέλη ή Νταντάντ... Για περισσότερα μέλια?

Τελευταία το θέμα αυτό έχει ανακινηθεί από κάποιους, νέους κυρίως, μελισσοκόμους, οι οποίοι αναρωτιούνται γιατί, στην ελληνική μελισσοκομία, χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά η στάνταρ κυψέλη και δεν χρησιμοποιείται παράλληλα και κάποιος άλλος τύπος μεγάλης κυψέλης, όπως είναι η Νταντάντ για παράδειγμα, που η χρήση της είναι διαδεδομένη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες!

Στο τελευταίο μάλιστα άρθρο μας, που  αναφερόταν στην μέθοδο Ντέμουθ, κάποιος αναγνώστης ρώτησε αν αυτή η μέθοδος θα ήταν πιο αποτελεσματική με μεγάλη κυψέλη τύπου Νταντάντ.

Αυτά όλα λοιπόν μας έδωσαν την αφορμή να γράψουμε αυτό το άρθρο.

Είναι σε όλους μας γνωστό πως το μελίσσι, όταν βρεθεί στη φύση ή ακόμα και μέσα σε εγχώριες κυψέλες (κοφίνια κλπ), χτίζει τις κηρήθρες του σε σχήμα U, δηλαδή σε «κατακόρυφη» ανάπτυξη. Αυτή είναι η πιο αποδοτική «διάταξη» για την ανάπτυξη των σμηνών, όπως τα ίδια την έχουν επινοήσει. 

Είναι επομένως προφανές, πως οποιαδήποτε διάσταση πλαισίων πλησιάζει αυτή την διάταξη δίνει σαφώς καλύτερα αποτελέσματα στη δημιουργία δυνατών μελισσιών που είναι ένα από τα βασικά ζητούμενα της σύγχρονης μελισσοκομίας. 

Αν λοιπόν λάβουμε υπ όψη ότι τα πλαίσια της κυψέλης Νταντάντ είναι πιο τετραγωνισμένα (448Χ285 χιλ.) από τα πλαίσια της Στάνταρ (448Χ231 χιλ.), τότε βγάζουμε αμέσως το συμπέρασμα ότι τα πρώτα υπερέχουν από τα δεύτερα, στην ανάπτυξη των σμηνών, με βάση τα όσα είπαμε πιο πάνω. 

Το θέμα όμως, για μια καλή σοδιά, δεν είναι μόνο τα δυνατά μελίσσια, αλλά και ο χώρος που τους παρέχεται για να αποθηκεύσουν το μέλι που συλλέγουν, που και αυτό έχει να κάνει με την ένταση και τη διάρκεια της ανθοφορίας! 

Από την άλλη μεριά, γνωρίζουμε πως στη χώρα μας οι περισσότερες ανθοφορίες είναι μικρής διάρκειας και τις περισσότερες φορές και μέτριας απόδοσης. Το ιδανικό θα ήταν λοιπόν να έχουμε εμβρυοθαλάμους τύπου Νταντάντ και αποθήκες τύπου Στάνταρ με την μικρή παραχώρηση να είναι και οι δυο 10 πλαισίων για να είναι συμβατές. Αυτό θα ήταν το ιδανικότερο για της ελληνική μελισσοκομική πραγματικότητα. 

Κάποιοι λοιπόν από εσάς ίσως να αναρωτηθούν: Και γιατί οι έλληνες μελισσοκόμοι δεν επιλέγουμε αυτή τη λύση. Η απάντηση δεν είναι και τόσο απλή και θα χρειαστεί να κάνουμε μια μικρή ιστορική αναδρομή προκειμένου να δούμε πως η μελισσοκομία μας πήρε αυτό το δρόμο, όσον αφορά τον τύπο των κυψελών!

Όπως όλοι γνωρίζουμε, η κυψέλη στάνταρ, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται, εφευρέθηκε το 1851 από τον Λανγκστροθ, τον επονομαζόμενο και πατέρα της σύγχρονης μελισσοκομίας. Για πολλά χρόνια οι μελισσοκόμοι της εποχής εκμεταλλευόμενοι τη μεγάλη ευκαιρία που τους έδινε αυτή η νέα ανακάλυψη, άρχισαν να παίρνουν μέλια από όπου εύρισκαν... και φυσικά,  και από τον εμβρυοθάλαμο! 

Αυτό είχε δυσμενέστατα αποτελέσματα για την ανάπτυξη των σμηνών και για πολλά χρόνια οι σοδιές της εποχής εκείνης ήταν μετριότατες. Κάπου εκεί εμφανίζεται και η νέα μεγάλη κυψέλη Νταντάντ, που γίνεται η αφορμή να αρχίσει  ένας μεγάλος κύκλος αντιπαραθέσεων στους κόλπους της παγκόσμιας μελισσοκομικής κοινότητας, με θέμα ποια κυψέλη είναι καλύτερη? Η στάνταρ ή η Νταντάντ?

Τα πράγματα άρχισαν να ξεκαθαρίζουν, όταν ο Ντεμαρί, μα και πολλοί άλλοι μεγάλοι μελισσοκόμοι, άρχισαν να αναπτύσσουν τις διάφορες μεθόδους, του δεύτερου, του τρίτου πατώματος κοκ, των δυο βασιλισσών, της τροφαποθήκης κλπ. 

Όλες αυτές οι μέθοδοι, είχαν σαν αποτέλεσμα και οι μελισσοκόμοι να αρχίσουν να έχουν πλούσιες σοδιές, και τα μελίσσια τους να παραμένουν δυνατά, και η μικρή κυψέλη στάνταρ, να μπει από το παράθυρο στα χωράφια της μεγάλης Νταντάντ!

 Γιατί στην ουσία αυτό ακριβώς είχε συμβεί με την εφαρμογή όλων αυτών των μεθόδων! Η μικρή στάνταρ είχε γίνει μεγαλύτερη... από τη μεγάλη Ντανταντ!!!.

Και ερχόμαστε στο σήμερα, όπου η ερώτηση του τίτλου... μοιάζει να είναι ρητορική, αφού στη χώρα μας «ο κύβος ερίφθει» για το θέμα αυτό πριν από πολλά - πολλά χρόνια, όταν το Μελισσοκομικό τμήμα του  Ελληνικού Υπουργείου Γεωργίας, επέλεξε την κυψέλη Λανγκστροθ (γνωστή σαν στάνταρ) για να την διαθέσει μέσω της Αγροτικής Τράπεζας στους μελισσοκόμους της εποχής εκείνης! 

Όταν λοιπόν οι Έλληνες μελισσοκόμοι βρέθηκαν με αυτού του τύπου τις κυψέλες και στη συνέχεια άρχισαν να εφαρμόζουν κάποιες - έστω και απλές – μορφές εντατικής εκμετάλλευσης, με διώροφα μελίσσια κλπ, τι λόγο είχαν να στραφούν και σε άλλου τύπου εξοπλισμό, που όπως γνωρίζουμε μόνο προβλήματα μπορεί να προκαλέσει στη δουλειά μας.

Από όλα αυτά που περιγράψαμε μέχρι τώρα, βγαίνει το συμπέρασμα πως οι έλληνες μελισσοκόμοι, στην πλειονότητα τους, δικαίως επιμένουν να χρησιμοποιούν την στάνταρ κυψέλη, παρά τα «πλεονεκτήματα», που από πρώτη ματιά, φαίνεται να έχει η Ντανταντ.

Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι «αιρετικοί» συνάδελφοι που είναι θερμοί υπέρμαχοι της μεγάλης κυψέλης και που όποτε βρουν την ευκαιρία εξυμνούν την υπεροχή της!

Κατά τη γνώμη μας, καλά κάνουν, αν αυτή τους η επιλογή τους εξυπηρετεί καλύτερα, αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνάνε πως εκείνος που τελικά κατευθύνει την αγορά, έχει τον τελευταίο λόγο και έχει πάντα δίκιο, είναι ο πελάτης!

Και στην περίπτωσή μας... αυτός είναι ο έλληνας μελισσοκόμος!!!

Επιμέλεια: Μανόλης Δερματης, ερευνητής μελισσοκόμος, συγγραφέας του βιβλίου "Η Ιστορία Μιας Βασίλισσας"

Ορεινή Μέλισσα