Widget Recent Post No.

Περισσότερο μέλι και καταπολέμηση της βαρρόα ταυτόχρονα: Μια ανατρεπτική πρόταση!




ΜΙΑ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ!

Σήμερα θα σας παρουσιάσουμε ένα πείραμα που έγινε στην Αμερική για τρία συνεχόμενα χρόνια, με σκοπό να εξεταστεί αν η χειραγώγηση, από εμάς τους μελισσοκόμους, του πληθυσμού των κηφήνων, μέσα σε μια κυψέλη, μπορεί να επιτύχει μεγαλύτερες σοδιές μελιού, με την παράλληλη καταπολέμηση της βαρρόα.

Πιο συγκεκριμένα τα καλοκαίρια του 1998-1999 και 2000, έγιναν σχετικά πειράματα με αυτό το θέμα, από την ομάδα του Thomas D. SEELEY του τμήματος Νευροβιολογίας και Συμπεριφοράς του Πανεπιστημίου του Cornell της Νέας Υόρκης.
Προς το σκοπό αυτό, συγκεντρώθηκαν 10 μελίσσια σε διώροφες στάνταρ κυψέλες και στα πέντε από αυτά τοποθετήθηκαν από 4 πλαίσια με προτυπωμένο κερί κηφηνογόνου, ενώ οι υπόλοιπες άλλες πέντε έμειναν ως είχαν στη φυσική τους κατάσταση.

Η επιλογή αυτή, σύμφωνα με τον ερευνητή,  έγινε γιατί έχει παρατηρηθεί πως στη φύση τα «ελεύθερα» μελίσσια κατασκευάζουν περίπου τον ανάλογο αριθμό κελιών για τους κηφήνες, μέσα σε έναν μελισσοκομικό κύκλο. Με άλλα λόγια, ένα μελίσσι με συνολικό ετήσιο πληθυσμό 150,000 μελισσών, κατασκευάζει και παράγει γύρω στους 30,000 κηφήνες.




Μια ακόμα πληροφορία που μας δίνει ο Seeley είναι πως κάθε άνοιξη και τα δέκα μελίσσια του πειράματος εξισώνονταν, η αποθήκη τους είχε ικανοποιητικά αποθέματα σε μέλι, και τους γινόταν μια προληπτική αντιβαρρόα θεραπεία, με ταινίες Apistan.

Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε πως και τα τρία χρόνια των πειραμάτων, οι πέντε κυψέλες στις οποίες τοποθετούσε τα τέσσερα πλαίσια κηφηνογόνου, έδιναν σταθερά πολύ μικρότερη παραγωγή από τις άλλες πέντε, στις οποίες δεν είχαν τοποθετηθεί παρόμοια πλαίσια.

Κατόπιν αυτών των ευρημάτων, τα ερωτήματα που ετέθησαν από την ίδια την ομάδα ήταν:

  1. Για ποιο λόγο συνέβη αυτό?
  2. Πως θα μπορούσε αυτό να φανεί χρήσιμο στους μελισσοκόμους?

Για το πρώτο ερώτημα, οι ίδιοι πάντα ερευνητές, κάνουν τρεις υποθέσεις.


Πρώτη υπόθεση: Ότι η τοποθέτηση κηρήθρων με κηφηνοκελιά, συντελεί, όπως είναι φυσικό, στην εκτροφή κηφήνων και αυτό ίσως προκαλεί έντονα φαινόμενα σμηνουργίας.

«Η υπόθεση αυτή δεν επιβεβαιώθηκε από τα πειράματα και στα τρία χρόνια που διήρκεσαν αυτά, αφού από τις επτά σμηνουργίες που έγιναν στο σύνολο, οι τέσσερις ανήκαν σε αυτές που είχε τοποθετηθεί κηφηνογόνος και οι άλλες τρεις σε αυτές που δεν είχε τοποθετηθεί- άρα οι σμηνουργίας ήταν μοιρασμένες».

Δεύτερη υπόθεση: Η τοποθέτηση κηρήθρας με κηφηνοκελία ευνοεί την εκτροφή μεγάλου αριθμού κηφήνων και  η συντήρηση όλων αυτών  είναι δαπανηρή.
Σε αυτή την υπόθεση, οι ερευνητές υποστηρίζουν:

«Όταν μια αποικία έχει πολλά διαθέσιμα κηφηνοκελία, θα προχωρήσει στην παραγωγή που θα κυμαίνεται μεταξύ 5 000 και 15 000 κηφήνες ανά έτος. (Weiss, 1962, Allen, 1965, και Metcalf, 1984).
Δεδομένου ότι το βάρος ενός ενήλικου κηφήνας είναι περίπου 220 mg (Mitchell, 1970), εκτιμάται ότι το ετήσιο κόστος σε μια αποικία για την εκτροφή κηφήνων ανέρχεται σε 2.2 με 6.6 κιλά μελιού.

Φυσικά, η εκτίμηση του κόστους εκτροφής των κηφήνων δεν λαμβάνει υπόψη το «κόστος ευκαιρίας» της εκτροφής εργατριών στην θέση αυτών. Ένας κηφήνας είναι περίπου 3 φορές πιο βαρύς από μια εργάτρια και ως εκ τούτου, η εκτροφή των περίπου 10 000 κηφήνων (κατά μέσο όρο)  μιας αποικίας αντιστοιχεί στην εκτροφή 30 000 εργατριών. Αυτό όμως είναι περίπου το 20% του  ετήσιου πληθυσμού μιας αποικίας, που όπως αναφέραμε είναι περίπου 150 000 άτομα (Seeley, 1985).
Επομένως αν όλοι αυτοί οι κηφήνες ήταν εργάτριες, τότε το μελίσσι θα έδινε λογικά 20% περισσότερο μέλι.

Αυτό το μέλι αντιστοιχεί στο «κόστος ευκαιρίας» και σε απόλυτους αριθμούς είναι περίπου 5 κιλά (το 20% των 25 κιλών). Συνολικά, λοιπόν, ένα μελίσσι θυσιάζει από 7έως12 κιλά μέλι για τους κηφήνες του.

Υπάρχει όμως και το κόστος της διατήρησης αυτών των κηφήνων, ειδικά το κόστος ανεφοδιασμού τους για τις πτήσεις ζευγάρωμος. Υποθέτοντας ότι μια αποικία παράγει 10 000 κηφήνες, ότι ο κάθε κηφήνας ζει για 20 ημέρες, μετά την επίτευξη της σεξουαλικής του ωριμότητας, και ότι κάνει 4 πτήσεις ζευγάρωμα ανά ημέρα ( Winston, 1987), μπορούμε να υπολογίσουμε ότι το κόστος των περίπου 800 000 πτήσεων ζευγαρώματος όλων αυτών των κηφήνων, κοστίζει άλλα 8 κιλά περίπου!

Έτσι, φαίνεται ότι το ετήσιο κόστος ανά αποικία για την εκτροφή και τη διατήρηση των κηφήνων του  είναι περίπου 15-20 κιλά μέλι ετησίως!



Το νούμερο αυτό είναι  κάπως λιγότερο από τα 23,6 kg που μετρήσαμε πως ήταν η μέση διαφορά στην παραγωγή μελιού των δυο ομάδων κυψελών του πειράματος.
Προφανώς, είτε οι δαπάνες συντήρησης των κηφήνων έχουν υποτιμηθεί, ή υπάρχει κάποια άλλο κόστος που συνδέεται με την ύπαρξή τους

Τρίτη υπόθεση: Η τοποθέτηση κηρήθρας με κηφηνοκελία ευνοεί την εκτροφή κηφήνων και αυτό προάγει την αναπαραγωγή της Varroa.
«Από τα αποτελέσματα του πειράματος δεν βγαίνει κάποιο τέτοιο ανάλογο συμπέρασμα, αν και πράγματι όπου είχαν τοποθετηθεί πλαίσια κηφηνογόνου, η προσβολή της βαρρόα ήταν μεγαλύτερη».

Όσον αφορά τώρα το ερώτημα, « Πως θα μπορούσαν τα συμπεράσματα  αυτά να φανούν χρήσιμα στους μελισσοκόμους?», η απάντηση των ερευνητών είναι πως αυτά μπορεί να έχουν δυο πρακτικές εφαρμογές.

Η πρώτη εφαρμογή είναι ότι η τοποθέτηση κηρήθρων κηφηνογόνου, έχει ως αποτέλεσμα πιο "καθαρά" πλαίσια  κηρήθρας εργατριών, χωρίς ενδιάμεσα μπαλώματα με κηφηνογόνο.
Βρέθηκε, ότι σε κυψέλες με κηφηνογόνο, οι μέλισσες πρόσθεσαν μόνο 4%  κηφηνοκελία, πάνω στα πλαίσια που είχαν γόνο εργατριών, ενώ σε κηψέλες χωρίς κηφηνογόνο οι μέλισσες προστίθενται 23% κηφηνοκελία!

Αυτό το αποτέλεσμα είναι σύμφωνο με τa ευρήματα του Allen (1965), Free (1967), και Pratt (1998), που όλοι αναφέρουν ότι το χτίσιμο κηρήθρων κηφήνων σε μια κυψέλη ελέγχεται με αρνητική ανάδραση - (είναι αντιστρόφως ανάλογη) από τα κηφηνοκελιά που ήδη υπάρχουν.

Η δεύτερη και πιο σημαντική, επίπτωση των ευρημάτων αυτής της μελέτης, είναι ότι τα μελίσσια με πολλούς κηφήνες, δίνουν μικρότερη παραγωγή μελιού.

Αυτό όμως θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με την τακτική και συστηματική αφαίρεση των πλαισίων που έχουν κηφηνογόνο, την τοποθέτησή τους στο ψυγείο και την επανατοποθέτησή τους στην κυψέλη.

Με το τρόπο αυτό μπορούμε να πετύχουμε δυο πολύ σημαντικά αποτελέσματα!
Από τη μια την καταπολέμηση της Βαρρόα και από την άλλη μεγαλύτερες παραγωγές μελιού!

Οι ερευνητές όμως αφήνουν ανοιχτό το θέμα της συχνότητας αυτού του χειρισμού και επομένως η απόφαση για κάτι τέτοιο βαραίνει τον κάθε ένα από εμάς που θα αποφασίσουμε τον εφαρμόσουμε.

Επιμέλεια: Μανόλης Δερμάτης, μελισσοκόμος, συγγραφέας, ερευνητής.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια