Εσύ έχεις «άχρηστα μελίσσια» στο μελισσοκομείο σου; Πρέπει να τα σώσεις ή μήπως όχι;

Ένας πολύ σοφός και παλιός μελισσοκόμος είχε πει "Τι λόγος υπάρχει, να έχει ένας μελισσοκόμος πολλά και μη παραγωγικά μελίσσια, όταν μπορεί να έχει λίγα και καλά". Όλοι μα όλοι οι μελισσοκόμοι, για λόγους συμπόνιας ή άγνοιας, διατηρούμε μη παραγωγικά μελίσσια, κρατάμε ανίκανες βασίλισσες, σώζουμε συνεχώς τα μικρά μελίσσια, και όλα αυτά σύμφωνα με τους ερευνητές δεν έχουν καλά αποτελέσματα. Μόνο στην Ελλάδα παρατηρείτε μια τόσο μεγάλη ανομοιομορφία στα μελισσοσμήνη. Για παράδειγμα ένας μελισσοκόμος έχει 100 μελίσσια τα 10 είναι 20άρια, τα 40 είναι 10άρια και τα υπόλοιπα είναι μικρότερα. Και όταν λέμε μικρότερα, πολύ μικρότερα! Ενώ θα έπρεπε όλα να έχουν σχεδόν τον ίδιο πλυθησμό, και θα έπρεπε να προσπαθούμε για να συμβεί αυτό.

Το σημερινό θέμα της ανάρτησης μας λοιπόν είναι τα λεγόμενα "άχρηστα μελίσσια". Ειδικά οι νέοι μελισσοκόμοι έχουν πολύ σοβαρότερο πρόβλημα πάνω σε αυτό το κομμάτι. Τι εννοούμε λοιπόν όταν λέμε άχρηστα μελίσσια; Υπάρχουν μέλισσες που είναι άχρηστες; Μα φυσικά και όχι! Όλες οι μέλισσες είναι εργατικές, και είναι σχεδόν βλασφημία να τις ονομάζουμε έτσι. Ο όρος άχρηστο μελίσσι, είναι όταν ένα σύνολο απο μέλισσες δεν μας επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, και το γεννετικό υλικό μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στο μελισσοκομείο μας γενικότερα.

Ένας νέος μελισσοκόμος φτιάχνει παραφυάδες όπως να 'ναι. Με τη μέθοδο της βεντάλιας, με τη μέθοδο που του ήρθε στο κεφάλι την προηγούμενη μέρα, με τρόπους που δεν μπορούμε να αναλύσουμε σήμερα εδώ. Δεν κάνουν βασιλοτροφία, αμελούν το σωστό ταίσμα του μελισσιού, την προσθήκη του κατάλληλου πλυθησμού κλπ. Για παράδειγμα την Άνοιξη φτιάχνει κάποιος μελίσσια 2-4 πλαισίων και αφήνουν να φτιάξουν δική τους βασίλισσα χωρίς εμβολιασμό. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πόσο εύκολο είναι να παραχθεί μια κακής ποιότητας βασίλισσα. Ξέρετε όταν κάνουμε βασίλισσες στα "τυφλά" χωρίς να έχουμε πρόγραμμα, χωρίς να τις σημαδεύουμε χάνεται η μπάλα, και μετά χάνουμε τα μελίσσια μας.

Το αποτέλεσμα με τον ένα η με τον άλλο τρόπο είναι να παράγουμε "αχρηστα μελίσσια" των οποίων ο θάνατος είναι βέβαιος, όποιον χειρισμό και αν κάνουμε για να τα ενισχύσουμε. Μόλις ο μελισσοκόμος εντοπισει το πρόβλημα σε ένα τέτοιο μελίσσι, το πρώτο πράγμα που κάνει είναι πως να το βοηθήσει. Φυσικά αν είναι νέος ο μελισσοκόμος, δεν μπορεί να ξέρει τι έφταιξε και το μελίσσι έγινε έτσι. Είναι η βασίλισσα; Είναι απο φυτοφάρμακα; Βαρρόα η μήπως νοζεμίαση; Το πρώτο πράγμα που κάνει λοιπόν είναι να δώσει γόνο η πλυθησμό, και μετά τροφή για να το σώσει το μελίσσι.

Θα έχετε παρατηρήσει όμως ότι όταν ένα μελίσσι έχει κακή βασίλισσα, δεν μπορεί να ανακάμψει όση βοήθεια και να δώσουμε εμείς. Για παράδειγμα έχουμε ένα μελίσσι που φτάνει το Σεπτέμβριο 1 πλαίσιο. Του δίνουμε λοιπόν γόνο σφραγισμένο και πλυθησμό και μέσα σε ένα μήνα γίνεται 3 πλαίσια. Στην συνέχεια μόλις φτάσει ο χειμώνας, πάλι αυτό το μελίσσι γίνεται ένα πλαίσιο. Και ουσιαστικά τι κάναμε; Κάναμε ένα τραγικό λάθος! Προσπαθήσαμε να σώσουμε μια κακή βασίλισσα. Ένα κακό μελίσσι! Ένα μελίσσι "κηφήνα" όπως λένε μερικοί μελισσοκόμοι.

Σε σεμινάριο που είχε παρακολουθήσει η Ορεινή Μέλισσα με ομιλίτρια την Δρ. Φανή Χατζήνα είχε τονίσει ιδιαίτερα το συγκεκριμένο λάθος. Όπως είχε πεί οι συνέπειες του να σώζουμε τέτοια μικρά μελίσσια, μπορεί να είναι ολέθριες. Διότι ουσιαστικά βοηθάμε να συνεχιστούν τα γονίδια μιας κακής βασίλισσας. Όπως είχε πεί συγκεκριμένα η ερευνήτρια "Αν τραγικό λάθος που γίνεται στους μελισσοκόμους είναι το εξής. Ταίζοντας όλα τα μελίσσια, δίνουμε ώθηση να αναπτυχθούν ακόμα και τα κακά μελίσσια, και δεν μπορούμε να δούμε ποιά θα αναπτύσσοταν έτσι με την αξία τους. Δηλαδή ένα μελίσσι μεγαλώνει με διεγερτική τροφοδοσία και όχι τόσο με συλλογή μελιού γύρης. Στο τέλος κόβουμε και παραφυάδες, και ουσιαστικά πολλαπλασιάζουμε το πρόβλημα". Αυτό είχε πεί στο περίπου η ερευνήτρια, πράγμα που πρέπει να μας προβληματίσει και για την παραγωγή μελιού ανα μελίσσι.

Συμπεραίνοντας συνάδελφοι, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, με τους χειρισμούς που κάνουμε στα μελίσσια μας. Πολλές φορές το να σώσουμε ένα μελίσσι δεν είναι και το σωστό. Αν ένα μελίσσι έχει σκούρα, μικροκαμωμμένη βασίλισσα, παρόλη τη βοήθεια που του δίνουμε παραμένει μικρό, και γενικά βλέπουμε κακή εικόνα, χρειάζεται αντικατάσταση η μάνα. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αφήνουμε προβληματικά μελίσσια, διότι τι νόημα υπάρχει να τα έχουμε όταν αυτά δεν πρόκειται ποτέ να μας φέρουν μέλι; Όπως είχε πεί ένας παλιός μελισσοκόμος "Σε τι οφελεί να έχουμε μια βιομηχανία με 300 εργάτες και οι 100 να κάθονται και να μην παράγουν έργο; Γιατί η μελισσοκομική μας επιχείρηση είναι μια μικρή βιομηχανία".