Τρύπιος γόνος με σκόρπια γέννα στο μελίσσι

Ο τρύπιος γόνος είναι ένα φαινόμενο που τρομάζει τον μελισσοκόμο. Ο πεπειραμένος επαγγελματίας μελισσάς, μόλις βλέπει κάτι τέτοιο σε ένα μελίσσι αμέσως "τραντάζεται" και προσπαθεί να ερμηνεύσει τον λόγο που συμβαίνει. Είναι πολύ λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν σε αυτή την εικόνα. Συνήθως είναι λόγω βασίλισσας. Πολλοί νέοι μελισσοκόμοι όμως νομίζουν οτι δεν υπάρχει άλλη αιτία. Και εκεί βρίσκεται το λάθος. Μπορεί να μην φταίει η καημένη η βασίλισσα και να υπάρχει κάποια ασθένεια. Που ο μελισσοκόμος έχει απειρία και δεν μπορεί να αναγνωρίσει.

Ας ξεκινήσουμε απο το πρώτο. Αν φταίει η βασίλισσα, τότε η λύση στο πρόβλημα είναι να τη σκοτώσουμε, και σε καμία περίπτωση να μην αφήσουμε μόνο του το μελίσσι να δημιουργήσει καινούργια. Γεννετικό υλικό απο τέτοιες βασίλισσες δεν πρέπει ποτέ να παράγουμε στα μελίσσια μας. Ένας επαγγελματίας μελισσοκόμος την πατάει με το ξέστρο και στην συνέχεια προσθέτει εκεί επάνω στον γόνο ένα έτοιμο σφραγησμένο βασιλοκελί απο επιλεγμένη βασιλοτροφία. Και το καινούργιο μελίσσι που θα προκύψει (σε 20-25 μέρες θα έχουνε νέα βασίλισσα που θα γεννά) δεν θα έχει καμία σχέση με το προηγούμενο. 

Αν δεν κάνουμε βασιλοτροφία μπορούμε να αγοράσουμε απο βασιλοτρόφο. Κοστίζουν περίπου 3 ευρώ το ένα. Η επόμενη λύση αν δεν έχουμε δυνατότητα αγοράς είναι να πάρουμε ένα πλαίσιο ανοιχτού γόνου με αυγά, και να το δώσουμε στο μελίσσι να χτίσει βασιλοκελιά. Σε 2-3 μέρες χαλάμε τα κελιά που βρίσκονται στα άλλα πλαίσια, και αφήνουμε μόνο αυτά απο τον ανοιχτό γόνο που προσθέσαμε.

Οι λόγοι που ο γόνος φαίνεται διάσπαρτος στα μάτια μας δεν γίνεται επειδή δεν το γέννησε η βασίλισσα. Αν παρατηρήσετε προσεκτικά σε άλλα πλαίσια, θα διαπιστώσετε ότι η κηρήθρα είναι γεννημένη ολόκληρη αλλά για κάποιο λόγω πολλά αυγά δεν εκκολάπτονται. Είναι λόγω οτι η βασίλισσα είναι πολύ κακής ποιότητας και δεν μπορεί να δημιουργήσει γόνιμα αυγά. Δεν έχουν τα κατάλληλα θρεπτικά συστατικά για να μεγαλώσουν και να γίνουν προνύμφες. Έτσι λοιπόν τέτοιες βασίλισσες που πάνε πολύ πίσω την ανάπτυξη του μελισσιού μας δεν τις θέλουμε. Δεν θέλουμε να υπάρχουν!

Όπως είπαμε όμως στην αρχή δεν ευθύνεται μόνο η βασίλισσα για τον σκόρπιο - τρύπιο γόνο. Τι άλλο λοιπόν μπορεί να συμβαίνει; Ποιός είναι ένας μυστιριώδης εχθρός που μερικοί μελισσοκόμοι δυσκολεύονται να εντοπίσουν; Η βαρρόα! Μα φυσικά η ύπουλη βαρρόα που δεν φαίνεται, αλλά κρύβεται μέσα στον γόνο και σκοτώνει τις προνύμφες. Σύμφωνα με έρευνες όταν το μελίσσι έχει μεγάλη προσβολή, δηλαδή πολλά βαρρόα, προσκολλούν περισσότερα μέσα στον γόνο με αποτέλεσμα να σκοτώνουν τις προνύμφες, Τραβάνε το αίμα μέχρι τελευταίας σταγόνας!

Μόλις οι προνύμφες ψωφάνε οι μέλισσες ανοίγουν τα κελιά πετάνε τις προνύμφες και ο γόνος μένει τρύπιος. Αλλά δεν ευθύνεται η βασίλισσα εφόσον αυτή το γέννησε κανονικά. Οι βαρρόα τραβάνε το αίμα απο τις μέλισσες, δεν μπορούν να βγάλουν βασιλικό πολτό, και η βασίλισσα δεν τρέφεται σωστά. Επιπροσθέτως η βαρρόα μεταφέρει και άλλες ασθένειες οπότε το μελίσσι πέφτει πάρα πολύ. Για να καταλάβουμε οτι ο γόνος είναι τρύπιος απο βαρρόα, αρκεί να χαλάσουμε μερικά κελιά γόνου και να δούμε αν έχουν μέσα βαρρόα. Χαλάμε 20-30 για να πάρουμε εικόνα. Αν δούμε πολλά με βαρρόα τότε καταλαβαίνουμε απο που πηγάζει το πρόβλημα.

Πολλές φορές οι μέλισσες στην απόγνωση τους απο τη βαρρόα, ανοίγουν τα κελιά προκειμένου να εμποδίσουν την βαρρόα να αναπαραχθεί. Και η εικόνα είναι ακριβώς όπως η παρακάτω...

Και μια τελευταία προσθήκη. Την ίδια εικόνα ακριβώς μπορούμε να δούμε απο την ασθένεια της ασκοσφαίρωσης. Σε αυτή τη περίπτωση όμως τα σημάδια είναι ευδιάκριτα. Κάνουν μπαμ. Βλέπουμε μουμιοποιημένες προνύμφες μέσα στον γόνο, αποξηραμένες, αλλά και στον πάτο της κυψέλης, ακόμα και μπροστά στην είσοδο. Σε μια τέτοια περίπτωση παίρνουμε τα ανάλογα μέτρα. Καλός αερισμός κυψέλης, και μεταφορά σε ανθοφορία, αλλιώς ταίσμα και ταυτόχρονη αντικατάσταση του προσβεβλημένου γόνου.