Widget Recent Post No.

Νέος εχθρός των μελισσών: Τις μετατρέπει σε ζωντανές νεκρές. Αυτά είναι τα συμπτώματα...



Της ερευνήτριας Δρ. Φανής Χατζήνας.

Η σενοταίνια (Senotainia tricuspis Meigen) είναι δίπτερο (μύγα) της οικογένειας των Sarcophagidae. Το ενήλικο δεν προκαλει ζημιές, μοιάζει πολύ με την κοινή μύγα, μετρά 58 χιλιοστά σε μήκος και ως χαρακτηριστικό του έχει μία κιτρινόλευκη λουρίδα στην κεφαλή ανάμεσα στους σύνθετους οφθαλμούς. Η προνύμφη του όμως είναι σαρκοφάγο, λευκή με μαύρα δρεπανοειδή στοματικά μόρια. Το Senotainia tricuspis επιτίθεται στις συλλέκτριες μέλισσες την ώρα που φεύγουν από την κυψέλη τους για αναζήτηση τροφής και ενίοτε στους κηφήνες, στους βομβίνους και στις μοναχικές μέλισσες.
To Senotainia tricuspis είναι πολύ διαδεδομένο παράσιτο άλλων εντόμων στις θερμές και ηλιόλουστες χώρες της Μεσογείου (Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία. Τυνησία, Αλγερία, καθώς και στην Ουκρανία, Ρουμανία και Αυστραλία. Η Ελλάδα δεν αναφέρεται στη βιβλιογραφία όμως αποδεδειγμένα υπάρχει. Το 2001 βρέθηκαν προνύμφες ανάμεσα στους μύες του θώρακα των μελισσών, συμπτωματικά, κατά τη διάρκεια ανατομίας στο Ινστιτούτο Μελισσοκομίας. Η απάντηση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου που ζητήθηκε να κάνει την αναγνώριση ήταν θετική για το Senotainia tricuspis.

Βιολογία Συμπεριφορά
Τη βιολογία και συμπεριφορά του εντόμου έχουν περιγράφει λεπτομερώς οι Simintzis (1949) και Giordani (1956). Η συμπεριφορά των θηλυκών παρασίτων είναι εκπληκτική: Παίρνουν θέση στην ηλιοφώτιστη οροφή της κυψέλης και από εκεί επιτίθενται στις μέλισσες τη στιγμή της απογείωσης. Μέσα σε 4 δευτερόλεπτα εναποθέτουν εν πτήση 1 ή 2 προνύμφες στη μεμβράνη που συνδέει την κεφαλή με το θώρακα της μέλισσας και στη συνέχεια επιστρέφουν στη θέση τους. Κάθε 6 με 10 δευτερόλεπτα μπορούν να επαναλάβουντην επίθεση στη διάρκεια των ζεστών ωρών της ημέρας (Boiko, 1958) Κάθε ενήλικο έχει τη δυνατότητα παραγωγής μέχρι και 700800 προνυμφών.



Η προνύμφη η οποία μετρά σε μήκος μόλις 1,5 χιλιοστά διαπερνά τη μεμβράνη, εγκαθίσταται ανάμεσα στους μύες του θώρακα, μεταμορφώνεται άμεσα σε προνύμφη 2ου σταδίου και τρέφεται με αιμολέμφο όσο η μέλισσα ξενιστής είναι ακόμα ζωντανή (συνήθως 2 έως 4 ημέρες από την ημέρα του παρασιτισμού). Αφού η μέλισσα πεθάνει τότε αρχίζει να τρέφεται με σάρκα ιστούς από τους μύες του θώρακα, μεταμορφώνεται σε προνύμφη 3ου σταδίου και συνεχίζει να καταστρέφει τους ιστούς από το κεφάλι και την κοιλιά. Έχει επίσης τη ικανότητα να διαπεράσει τις μεμβράνες του σώματος και να παρασιτήσει σώμα άλλης νεκρής μέλισσας. Όταν φτάσει σε μήκος περίπου τα 8 με 9 χιλιοστά εγκαταλείπει τη νεκρή μέλισσα, εισχωρεί στο έδαφος και εκεί θα ολοκληρώσει την μεταμόρφωσή της σε ενήλικο. Το στάδιο αυτό διαρκεί από 712 ημέρες (Boiko, 1958) ή 16 ημέρες (Gior dani, 1956). Μπορεί επίσης να διαπαύσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Οι Simintzis & Fiasson (1951) παρατήρησαν ότι στη Γαλλία ο Αύγουστος είναι ο μήνας με τα μεγαλύτερα ποσοστά παρασιτισμού και μόνο στις κυψέλες που "λούζονται" από τον μεσημεριανό ήλιο.

Συμπτώματα σε προσβεβλημένες μέλισσες 



Προσβολή προβλήματα
Οι Simintzis & Fiasson (1951) δηλώνουν ότι τα μελισσοσμήνη που είναι προσβεβλημένα και μέχρι ποσοστού 807ο δε δείχνουν ορατά συμπτώματα. Οι προσβεβλημένες μέλισσες για τις πρώτες 2 με 4 ημέρες της προσβολής κάνουν φυσιολογικές πτήσεις. Φυσιολογικά, στη συνέχεια παρατηρεί ται μεγάλη πτώση του πληθυσμού. Εργαστηριακοί πειραματισμοί με εγκλωβισμένες μέλισσες σε κλουβάκια (Simintzis, 1958) έχουν δείξει ότι η διάρκεια ζωής των προσβεβλημένων μελισσών δεν είναι μικρότερη αυτής των μη προσβεβλημένων. Είναι όμως φανερό ότι η δραστηριότητα των εγ
κλωβισμένων μελισσών δεν είναι η ίδια με των μελισσών σε ελεύθερη πτήση και δεν απαιτεί την ίδια ενέργεια από τη μέλισσα.

Αντιμετώπιση
Στη δεκαετία του '50 η καλύτερη λύση θεωρούνταν το βάψιμο της οροφής της κυψέλης με ένα πολύ δραστικό εντομοκτόνο το οποίο δρα με την επαφή (Boiko, 1949, 1959). Αργότερα, συστήνονταν η προσέλκυση και θανάτωση των ενήλικων εντόμων σε πιάτα με νερό τοποθετημένα στην γυαλισμένη οροφή της κυψέλης, αν και το μέτρο αυτό δεν είναι πολύ αποτελεσματικό.

Πρόσφατες έρευνες
Από το 1993, έχει παρατηρηθεί ότι το Senotainia tricuspis παρασιτεί τα μελισσοσμήνη σε όλη σχεδόν την Ιταλία (Felicioli & συν, 2008). Εργαστηριακοί έλεγχοι σε δείγματα από περιοχές με μεγάλες απώλειες σε πληθυσμούς μελισσοσμηνών το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2008 φανέρωσαν 707 κατά μέσο όρο προσβολή από το Senotainia tricuspis.

Έλεγχοι που έγιναν πρόσφατα από το Ινστιτούτο Μελισσοκομίας σε δείγματα μελισσών από μελισσοσμήμη που παρουσίαζαν μεγάλη μείωση πληθυσμού, δεν έδωσαν ενδείξεις παρασιτισμού από το Senotainia tricuspis. Οι έλεγχοι θα συνεχιστούν και το καλοκαίρι. Για το λόγο αυτό και παρακα λούμε τους φίλους μελισσοκόμους που θα εντοπίσουν ξαφνικό αδυνάτισμα των μελισσοσμηνών τους το καλοκαίρι να επικοινωνήσουν μαζί μας για να εξετάσουμε δείγματα μελισσών τους.

Δρ. Φανή Χατζήνα
Από το περιοδικό Μελισσοκομικό Βήμα 

Δημοσίευση σχολίου

1 Σχόλια

  1. Νέος εχθρός της μέλισσας??????

    Τη βιολογία και συμπεριφορά του εντόμου έχουν περιγράφει λεπτομερώς οι Simintzis (1949) και Giordani (1956)

    Κοροιδευεις και δεν έχεις κανένα σεβασμό σε αυτούς που σε διαβάζουν?
    Λυπάμαι πολύ. Αίσχος

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Για οποιαδήποτε ερώτηση πάνω στις αναρτήσεις μας , αφήστε ένα σχόλιο και εμείς με χαρά θα σας απαντήσουμε. Ορεινή Μέλισσα! Καλώς Ήρθατε!