Κουμαριά: Ένα πολύ γενναιόδωρο φυτό!

Δεν είναι λίγοι οι συνάδελφοι μελισσοκόμοι που ανταποκρινόμενοι στις απαιτήσεις των πελατών τους, στοχεύουν, και τα τελευταία χρόνια, λόγω ευνοϊκών καιρικών συνθηκών, πετυχαίνουν την παραγωγή μιας αξιόλογης ποσότητας κουμαρίσιου μελιού.

Λόγω της σταθερότητας που επιδεικνύει στην ανθοφορία του αυτό το φυτό, η ανερχόμενη εμπορικότητά του αποτελεί μια ακόμα ευκαιρία δημιουργίας εισοδήματος, για τους μελισσοκόμους εκείνους που θα στοχεύσουν και θα προετοιμάσουν κατάλληλα κάποια μελίσσια τους, για τη συλλογή αυτή.

Ας γνωρίσουμε λοιπόν λίγο καλύτερα αυτό το πανέμορφο φυτό.

Στη χώρα μας ευδοκιμούν δυο είδη κουμαριάς, με τις ονομασίες Κουμαριά και Αγριοκουμαριά. Η πρώτη ακροβατεί μεταξύ του θάμνου και του δέντρου, αφού συνήθως έχει ύψος δυο με τρία μέτρα, αλλά που όμως μπορεί, σε κάποιες περιπτώσεις, να αποκτήσει πολύ μεγαλύτερο ύψος. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με την Αγριοκουμαριά που είναι ένας τυπικός θάμνος, μεγάλου όμως ύψους.

Είναι φυτό αειθαλές, ιδιαίτερα ανθεκτικό, με  πολύ πλούσιο ριζικό σύστημα. Κάνει άριστη εκμετάλλευση της υγρασίας του εδάφους, το οποίο προστατεύει από τη διάβρωση και επιδεικνύει εξαιρετική αντοχή στις πυρκαγιές. Έχει το μοναδικό προνόμιο να δίνει συγχρόνως και άνθη και ώριμους καρπούς – της προηγούμενης όμως ανθοφορίας. Οι καρποί αυτοί έχουν κοκκινωπό χρώμα και όμορφη εμφάνιση αλλά αδιάφορη γεύση. 

Τα άνθη της κουμαριάς έχουν χρώμα υποκίτρινο, αναπτύσσονται σε ταξιανθία (τσαμπί), ενώ έχουν το σχήμα καμπανούλας, όπως ακριβώς και της ερείκης, με την οποία ανήκουν στην ίδια οικογένεια.  Όπως λοιπόν συμβαίνει και με τη "ξαδερφούλα" της, η βροχή δεν μπορεί να ξεπλύνει τα άνθη της που δίνουν πλούσια γύρη και νέκταρ, ανεξάρτητα καιρικών συνθηκών. 

Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που το φυτό αυτό, καθώς διαδέχεται συνήθως σε ανθοφορία το κισούρι - ανθίζει από μέσα Οκτώβρη έως τέλος  Νοέμβρη – συμβάλει καθοριστικά στην φθινοπωρινή ανάπτυξη των μελισσιών, αν φυσικά οι καιρικές συνθήκες τους επιτρέψουν να εργαστούν.

Το μέλι της κουμαριάς έχει πικρή γεύση και αυτός είναι ο λόγος που παλαιότερα αποτελούσε αποκλειστικά και μόνο τροφή των μελισσών – και μάλιστα πολύ καλή!

Τα τελευταία όμως χρόνια που έχουν γίνει γνωστές οι εξαιρετικές ιδιότητες του μελιού κουμαριάς, οι προτιμήσεις των καταναλωτών έχουν διαφοροποιηθεί και δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχουν γίνει φανατικοί «οπαδοί» του.

Το μέλι της κουμαριάς, έχει χρώμα σκούρο κίτρινοχάλκινο, έχει πικρή γεύση και μέτριο ιξώδες. Είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία και βιταμίνες και φτωχό σε ζάχαρα- εξ ου και η πικρή του γεύση. Βοηθάει στη μείωση της χοληστερίνης, καταπραΰνει τους στομαχικούς πόνους και τους πονοκεφάλους. Περιέχει ισχυρές αντιβιοτικές ουσίες και γενικά προσφέρει μια φυσική προστασία στον οργανισμό μας.

Τα δώρα όμως που μας δίνει το όμορφο αυτό φυτό- ιδιαίτερα την εποχή της ανθοφορίας/καρποφορίας του - δεν σταματούν εδώ. Ο καρποί της, αν και έχουν αδιάφορη και ουδέτερη γεύση, εν τούτοις βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου. Τα φύλλα της – σε αφέψημα- έχουν αντισηπτικές, αντιφλεγμονώδεις,  αιμοστατικές, διουρητικές και στυπτικές ιδιότητες  

 

Ακόμα από τον καρπό της κουμαριάς φτιάχνεται ένα εξαιρετικό δυνατό ρακί, αλλά και παρασκευάζεται  κονιάκ και λικέρ και τέλος το ξύλο αυτού του φυτού χρησιμοποιείται στη ξυλουργική και δίνει καλό ξυλοκάρβουνο.

Επιμέλεια: Μανόλης Δερματης, ερευνητής μελισσοκόμος, συγγραφέας του βιβλίου "Η Ιστορία Μιας Βασίλισσας"