Οι φερομόνες των μελισσών : Το Α και το Ω της κοινωνίας τους

Όλη η λειτουργιά της μικρής κοινωνίας των μελισσών βασίζεται σε αυτήν την λέξη. Το Α και το Ω για την παραμικρή κίνηση μεσα στην κυψέλη βασίζεται στις φερομόνες. Η επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη   της στηρίζεται πάνω σε αυτήν την προηγμένη λειτουργία. Και για κάθε μήνυμα που ''ανακοινώνεται'' αυτά ακολουθούν πιστά τις εντολές ακόμη και αν το τίμημα είναι ο θάνατος.



Κάποιοι υποστηρίζουν οτι το πιο ισχυρό ένστικτο της φύσης είναι αυτό της επιβίωσης. Στις μέλισσες είναι πράγματι αυτό της επιβίωσης, αλλα υπάρχει μια μικρή διαφορά. Η επιβίωση δεν επικεντρώνεται σε κάθε μέλος της κοινώτητας χωριστά, άλλα στην προστασία της κυψέλης και της βασίλισσας συνολικά, με κάθε τίμημα, κάτι που δύσκολα παρατηρείτε στην φύση.

Δηλαδή, όταν το μελίσσι αντιμετωπίζει κάποιον εξωτερικό κίνδυνο,  για να σωθεί, θυσιάζονται πολλά μέλη του, ακόμη και ολόκληρος ο πληθυσμός   του, αν χρειαστεί. Σε μια τέτοια περίπτωση κινδύνου, δεν λιποτακτεί ποτε καμία μέλισσα και όλες μαζί θα σταθούν για να υπερασπιστούν την κοινωνία τους.

Πως καταφέρνουν ομως να έχουν μια τόσο ''συνεκτική'' και ταχύτατη ενδοεπικοινωνία? Σκέφτονται ποτέ τον εαυτό τους οι μέλισσες? Η απάντηση είναι λίγο περίπλοκη. Οι μέλισσες μόλις νιώσουν μια συγκεκριμένη φερομόνη , αυτομάτως αλλάζει η συμπεριφορά τους και οι αντιδράσεις τους.

Το πιο χαρακτηριστικό παπαράδειγμαυτής της διεργασίας, είναι όταν μας τσιμπάει μια μέλισσα και αφήνει το κεντρί της επάνω μας. Η φερομονη που εκκρίνεται από το σύστημα κεντρίσματος της μέλισσας, αποτελεί  για τις  άλλες εντολή! Εντολή που λέει: «ΕΠΙΘΕΣΗ χωρις ελεος».

 Και την εντολή αυτή την εκτελούν αμέσως οι άλλες μέλισσες και ας αυτό σημαίνει για αυτές «Θυσία»!. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε, το γεγονός οτι μετά απο ένα τσίμπημα μέλισσας, συνήθως έρχονται και άλλες να μας τσιμπήσουν και τις περισσότερες φορές το κάνουν στο ίδιο ακριβώς σημείο.

Βέβαια το «alarm» αυτό, ουσιαστικά δηλαδή το σήμα κινδύνου μέσα σε ένα μελίσσι, έχει και άλλα στάδια. Για παράδειγμα πριν επεπιτεθούν εκκρίνουν  μια άλλη φερομόνη που είναι σαν να τους λέει ''ετοιμαστείτε για επίθεση''.

Μέσα στην κυψέλη όλα τα μέλη εκκρίνουν φερομόνες ακόμη και ο γόνος. Οι προνύμφες εκκρίνουν φερομονες που προκαλούν πάλι κάποια αντίδραση στις μέλισσες. Εδώ όμως η αντίδραση είναι τελείως διαφορετική απο αυτή που μπορει να προκαλέσει κάποιος εξωτερικός εχθρός.

Ο γόνος εκκρίνει φερομόνες που υποδεικνύει στις μέλισσες πότε χρειάζεται τροφή, πότε χρειάζεται το κελί σφράγισμα κλπ. Όλες οι φερομονες έχουν διάφορες λειτουργίες και αξίζει να αναφερθεί οτι οι φερομονες της βασίλισσας και του γόνου λειτουργούν ανασταλτικά προς τις εργάτριες για την αρρενοτοκια.

Με λιγα λόγια συνάδελφοι, οι μέλισσες κάθε τι που θέλουν να ''μοιραστούν'' μεταξύ τους , δεν το κάνουν ουτε με κινησεις αλλα ούτε και με ''φωνες''!  Το κάνουν με ενα αθόρυβο επικοινωνιακό ''λειτουργικό'' συστημα, που όμως είναι πολύ αποτελεσματικό. Για εμας τους ανθρώπους αυτό είναι κατι το ιδιαίτερα εντυπωσιακό , για τις μέλισσες ομως είναι ο τροπος επιβίωσης τους, και αυτο συμβαίνει για πολλά  εκατομμύρια χρόνια!!!!!!